Olmak Ne Fiilidir? İnsan Davranışlarının Psikolojik Çözümlemesi
İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, bir kelimenin ne kadar derin anlamlar taşıyabileceğini fark etmek bazen oldukça ilginç olabiliyor. “Olmak” kelimesi, dilin en temel yapı taşlarından biri olmasına rağmen, anlamı çoğu zaman yüzeysel bir şekilde geçiştirilir. Peki, “olmak” sadece bir dilsel olgu mudur? Yoksa zihinsel ve duygusal deneyimlerimizin temel yapıtaşlarından biri mi? Bu yazıda, “olmak” fiilini, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden ele alarak, anlamını derinlemesine inceleyeceğiz. Hazır olun, çünkü bu kelime aslında düşündüğünüzden çok daha fazlasını ifade ediyor olabilir.
Bilişsel Perspektiften “Olmak”
Bilişsel psikoloji, insanın zihinsel süreçlerini anlamaya çalışan bir disiplindir. Bu bağlamda, “olmak” kelimesi, insanın kendisini ve çevresini algılama biçimiyle doğrudan ilişkilidir. Bir kişi “olduğunda” ne ifade eder? Bilişsel açıdan bakıldığında, “olmak”, kişinin bir durumu ya da kimliği kendi zihninde ne şekilde inşa ettiğini yansıtır. Kendimizi nasıl tanımlarız? Hangi özelliklerimizi ön plana çıkarırız? İşte burada “olmak” fiili, kişiliğimizin bir yansımasıdır. Kişi, kendi kimliğini nasıl algılar ve çevresindeki dünyayla nasıl bir bağ kurar? İnsanlar genellikle kendilerini etiketleyerek anlam arayışına girerler. Bu etiketler, onların dünyayı nasıl gördüklerini, hangi durumu “olmuş” saydıklarını belirler.
Örneğin, “başarılı olmak” ifadesi, çoğu insan için farklı anlamlar taşır. Biri için başarı, iş yerinde yüksek bir pozisyona gelmekken, bir diğer için başarı, sevdikleriyle sağlıklı ilişkiler kurmaktır. Bu çeşitlilik, insanların “olmak” kelimesine yüklediği bilişsel anlamın kişisel ve öznel bir doğası olduğunu gösterir. “Olmak” fiili, kişinin kendisini ve dünyayı nasıl yorumladığının temel bir göstergesidir.
Duygusal Perspektiften “Olmak”
Duygusal psikoloji açısından, “olmak” fiili, insanların duygusal deneyimlerini ve içsel dünyalarını nasıl anlamlandırdığını keşfetmemizi sağlar. İnsanlar, bazen bir durumda “olmadıklarında” kendilerini eksik hissederler. Örneğin, mutsuzluk, bir kişinin kendisini “olmayan” bir durumda hissetmesine yol açabilir. Birine ait olmayan, eksik olan ya da ulaşılamaz bir hedefle özdeşleşmiş hisler, “olamama” duygusunu pekiştirebilir.
Duygusal olarak “olmak”, genellikle bir kabul, bir huzur ya da tatmin duygusuyla ilişkilidir. Kişi, kendini “olmuş” hissettiğinde, dünyada bir yerinin olduğunu ve varlık amacına hizmet ettiğini düşündüğünde duygusal dengeyi bulur. Bu duygu, kişinin kendi içsel yolculuğunda bir tür tamamlanmışlık hissine ulaşmasıyla elde edilir. Kendini olduğundan değerli hisseden bir kişi, dışsal dünyadaki yargılara daha az bağımlı olur ve içsel huzurunu bulur. Duygusal anlamda “olmak”, kendi duygusal dünyamızla barış içinde olmayı simgeler.
Sosyal Perspektiften “Olmak”
Sosyal psikoloji, insanın toplum içindeki rolünü ve başkalarıyla olan ilişkilerini inceler. Bu perspektiften “olmak”, genellikle bir grup ya da toplum içindeki yerimizle ilişkilidir. Toplumda “olmak”, bireyin sosyal normlara, değerlere ve beklentilere nasıl uyduğunu ifade eder. Kişi, kendini kabul edilmiş ve değerli hissedebilmek için bazen toplumsal onay arayışına girer. Aile, arkadaşlar, iş arkadaşları ve diğer sosyal çevreler, bireyin kimliğini şekillendiren önemli unsurlardır.
Özellikle sosyal medya çağında, “olmak” fiili, insanların kendilerini başkalarına nasıl sundukları ve toplumsal onayı nasıl kazandıkları ile ilgili bir anlam taşır. Herkesin bir yeri olduğu sosyal dünyada, “olmak” bazen kendini başkalarına ispat etme çabasıyla ilişkilendirilebilir. “Ben varım” demek, bazen sadece fiziksel varlıktan öte, toplumsal bir kabul ve güven arayışı anlamına gelir.
Sonuç: “Olmak”, İçsel Bir Keşif Süreci
“Olmak” fiili, yalnızca bir dilbilgisel yapıdan ibaret değildir. Aksine, her birimizin içsel dünyasında ve toplumda nasıl varlık gösterdiğimizi, kimliklerimizi, duygusal durumumuzu ve toplumsal ilişkilerimizi şekillendiren derin bir psikolojik anlam taşır. Bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden bakıldığında, “olmak” sadece bir fiil değil, insanın kendini anlamlandırma yolculuğunun bir parçasıdır.
Kendinizi sorgularken, “olmak” kelimesine yüklediğiniz anlamı da sorgulayın. İçsel huzuru ve dışsal kabulü nasıl dengelediğinizi düşünün. Belki de, “olmak” fiilinin size sunduğu en derin anlam, bir insanın kendi potansiyelini ve varlığını keşfetme sürecinde yatıyordur.