Bir Sosyoloğun Gözünden: “Göğsün Tam Ortasında Ağrı Var, Hangi Doktora?” – Bedenin Sessiz Çığlığı, Toplumun Yankısı
Toplumsal yapıların birey üzerindeki etkilerini inceleyen bir araştırmacı olarak sıkça düşünürüm: İnsan bedeninin verdiği sinyaller sadece fizyolojik midir, yoksa toplumun bizden beklediklerinin bir yansıması mı? “Göğsün tam ortasında ağrı var, hangi doktora?” sorusu, ilk bakışta tıbbi bir yönlendirme gibi görünür. Oysa derinlemesine bakıldığında, bu soru toplumsal rollerin ve duygusal yüklerin insan bedeninde nasıl vücut bulduğunu da anlatır.
Beden, bireyin yaşadığı toplumsal baskıların aynasıdır. Kalp sıkışır, göğüs daralır, nefes kesilir… Belki de sadece organlarımız değil, içimizdeki toplum da ağrıyordur.
Bedenin Sosyolojik Anatomisi: Göğüs Ağrısının Anlamı
Tıp açısından göğüs ortasında ağrı, genellikle kalp, akciğer veya sindirim sistemi ile ilişkilidir. Ancak sosyolojik açıdan bakıldığında, bu ağrı yalnızca bedensel değil, aynı zamanda duygusal ve toplumsal bir tepkidir.
Göğüs, kalbin yuvasıdır. Kalp ise sadece fizyolojik bir organ değil, kültürel anlamda duyguların merkezidir. Bu nedenle “göğsüm daralıyor”, “içim sıkılıyor” gibi ifadeler, toplumun beden üzerinden duyguyu anlatma biçimidir.
Toplum bireye roller verir: güçlü ol, sus, katlan, dayan. Bu roller, özellikle erkeklerde göğüs ağrısına dönüşen sessiz bir baskı yaratır. Kadınlarda ise aynı baskı, çoğu zaman ilişkisel yüklerle hissedilir — sorumluluklar, duygusal emek ve görünmez çabalarla.
Erkekler: Kaburganın Baskısı, Dayanıklılığın Sancısı
Erkeklerden beklenen şey, çoğu toplumda değişmez: dayanıklı olmak, çözüm üretmek, duygularını bastırmak. Sosyolojik olarak erkeklik, “yapısal işlev” üzerine kuruludur — bir ailenin, bir işin ya da bir toplumun omurgası olmak.
Bu nedenle birçok erkek, göğsünün ortasında ağrı hissettiğinde bile doktora gitmeyi erteler. Çünkü hastalık, onların toplumsal kodlarında “zayıflık” olarak algılanır.
Bir erkek kalp ağrısı hissettiğinde bile “yorgunluk” der geçer. Oysa belki de bedeni, toplumun yükünü artık taşıyamadığını söylüyordur. Kaburga metaforu burada yeniden anlam kazanır: Erkek, güçlü yapının parçasıdır ama aynı zamanda onun altında sıkışan sessiz bir kalptir.
Kadınlar: Döşün Şefkati, Yükün Sessizliği
Kadınlarda göğüs, sadece biyolojik bir bölge değil, aynı zamanda ilişkiselliğin sembolüdür. Besleyen, saran, koruyan bir alan… Ancak toplum, bu yönü kutsallaştırırken kadının bireysel alanını daraltmıştır.
Kadınların göğüs ağrısı çoğu zaman “stres”, “duygusal yoğunluk” veya “kaygı” olarak tanımlanır. Çünkü kadınlar, bedensel rahatsızlıklarını bile duygusal bir bağlama yerleştirir. Bu, bir yandan onların empatik yönünü gösterirken, diğer yandan toplumsal yükün nasıl içselleştirildiğini anlatır.
Evdeki düzen, çocukların sorumluluğu, iş hayatının beklentileri… Kadınların göğsündeki ağrı, bazen kalpten çok toplumun baskısıyla ilgilidir.
Kültürel Pratiklerde Göğüs Ağrısı: Sessiz İtiraflar
Anadolu kültüründe “göğüs” sözcüğü, sadece fiziksel değil, manevi anlamlarla da yüklüdür. “Göğsü geniş insan” tabiri, hoşgörülü ve güçlü bireyi ifade ederken; “göğsü daralmak” deyimi, çaresizlik ve sıkışmışlık hissine işaret eder.
Bu ifadeler, kültürün bedene yüklediği sembolik anlamları gösterir. Beden, kelimelerin taşıyıcısıdır. Toplum bireye “göğsünü gere gere yürü” der ama onun daraldığı anları görmez. Çünkü toplumsal normlar, duygusal kırılganlığa çoğu zaman izin vermez.
İşte tam da bu nedenle, göğsün ortasındaki ağrının sadece doktorluk bir mesele değil, toplumsal bir çağrı olduğunu söylemek mümkündür.
Hangi Doktor? Hangi Toplum?
Elbette göğüs ağrısı hissedildiğinde ilk gidilmesi gereken yer bir kardiyoloji veya göğüs hastalıkları uzmanıdır. Ancak bazen bu sorunun cevabı yalnızca tıp fakültesinin duvarlarında değil, toplumun iç yapısında gizlidir.
Belki de toplum olarak hepimiz bir “sosyolojik tedaviye” ihtiyaç duyuyoruz. Çünkü bireylerin bedeninde biriken stres, kaygı ve baskı, aslında kolektif bir rahatsızlığın işaretidir.
Peki sizce toplumun baskısı, bireyin göğsünde mi ağrıyor?
Erkeklerin dayanıklılığı, kadınların şefkati arasında sıkışmış bu yapı, bize ne söylüyor?
Göğsümüzü daraltan şey gerçekten kalbimiz mi, yoksa yaşadığımız düzen mi?
Sonuç: Bedenin Dili, Toplumun Sözü
“Göğsün tam ortasında ağrı var, hangi doktora?” sorusu, yalnızca tıbbi bir yönlendirme değil; toplumun bireye biçtiği rollerin de bir yansımasıdır. Erkek dayanır, kadın hisseder; biri yapısal, diğeri ilişkisel olur. Ama her ikisi de ağrıyı taşır.
Bir sosyolog gözüyle bakıldığında, göğsün ortasındaki ağrı sadece bir organın değil, toplumsal vicdanın sesidir. Belki de önce kalbimize değil, hayat biçimimize bakmanın zamanıdır.
Etiketler: #sosyoloji #toplumsalcinsiyet #beden #toplum #kültür #göğüsağrısı #psikosomatik